آموزش تعمیر و عیب یابی بخش سیم کارت

مقدمه

سیم کارت (SIM Card ) : عبارت SIM از Subscriber Identity Module به معنی ماژول شناسایی مشترک گرفته شده است. که دارای پردازنده ، حافظه موقت و حافظه پایدار می باشد. هر سیم کارت دارای یک شناسه جهانی منحصر بفرد 15 رقمی به نام IMSI می باشد. این شناسه یرای کاربرانی که مجاز به استفاده از شبکه تلفن همراه خاص باشند باید در واحدی به نام HLR ثبت شود .به عنوان مثال اگر کاربری بخواهد از شبکه تلفن همراه شرکت همراه اول استفاده کند، شرکت همراه اول  IMSI یک سیم کارت که با تنظیمات شبکه همراه اول برنامه ریزی شده است را در HLR اش ذخیره می کند و آن سیم کارت را به کاربر ارایه می کند .اگر سیم کارتی که IMSI آن در شبکه ثبت نشده است را بر روی گوشی موبایل خود قرار دهیم پیغام SIM Registration Failed که به معنی ثبت سیم کارت ناموفق بود می باشد را بر روی دستگاه خود مشاهده می کنیم.

اجزای سخت افزاری سیم کارت

ماژول سیم کارت دارای سه قسمت سخت افزاری زیر می باشد:

• CPU : پردازنده مرکزی بسیار کوچک است که وظیفه پردازش اطلاعات را به عهده دارد.
• RAM : یک حافظه موقت است که برای ذخیره اطلاعات موقتی مثلا رمزهای موقتی که بین سیم کارت و شبکه رد و بدل می شود کاربرد دارد.اطلاعات این حافظه با قطع شدن تغذیه DC سیم کارت پاک می شود.
• EEPROM : حافظه پایداری است که قابل نوشتن و برنامه ریزی است. اطلاعات این حافظه با قطع شدن تغذیه DC پاک نمی شود به همین دلیل کدهای اصلی شماره ها و پیام ها می توانند در این حاظه ذخیره شوندو

کدهای مربوط به سیم کارت

• PIN Code 1

مخفف Personal Identification Number به معنی کد شناسه شخصی می باشد . این کد که می تواند عددی چهار تا 8 رقمی باشد برای جلوگیری از سو استفاده اشخاص تعبیه شده است . در صورتی که این کد سه مرتبه اشتباه وارد شود، مسدود شده و دستگاه تقاضای وارد کردن PUK1 را از کاربر می کند.PIN1 درون حافظه پایدار سیم کارت ذخیره می شود.

• 1 PUK Code

مخفف PIN Unblocking Key و به باز کننده قفل PIN است . این کد هشت رقمی می باشد و در صورتی که هفت مرتبه اشتباه وارد شود سیم کارت مسدود می شود و باید تعویض شود.

• PIN Code 2

این کد برای ارسال درخواست فعال سازی/ لغو محدودیت تماس کاربرد دارد . به عنوان مثال اگر بخواهیم تماس های خروجی بین المللی را مسدود کنیم به این کد نیاز داریم . لازم به ذکر است که محدودیت های تماس از طریق شبکه اعمال می شود . در صورتی که ده بار PIN2 اشتباه وارد شود مسدود می شود و با PUK2 می توان آن را آنلاک کرد.

• PUK2

PUK2 مخفف PIN Unblocking Key 2 می باشد .

نکته!

کدهای PIN1 – PIN2 -PUK1 -PUK2 بر روی قاب سیم کارت نوشته شده و هنگام خرید سیم کارت به خریدار تحویل داده می شوند.

مفهوم قفل شبکه یا قفل سیم بودن گوشی یا تبلت

اپراتورهای مختلف در دنیا برای جذب مشتری گوشی های موبایل و یا تبلت هایی را بصورت ارزان تر و زیر قیمت بازار به کاربران ارایه می کنند اما این قیمت به شرطی است که کاربر فقط از سیم کارت اپراتور مربوطه استفاده کند. برای این منظور دستگاه ارایه شده را اصطلاحا بر روی سیم کارت همان اپراتور قفل می کنند تا امکان استفاده از دستگاه با سیم کارت های متفرقه وجود نداشته باشد .برای درک بیشتر این موضوع، زمان نوشتن این آموزش سری به اپراتور AT&T امریکا زدیم . همانطور که از اسکرین شات گرفته شده مشخص است تخفیف ویژه 50 درصدی سامسونگ S9 برای خریداران سیم کارت در نظر گرفته شده که مبلغ هم بصورت اقساط دریافت می شود اما گوشی موبایل خریداری شده فقط با سیم کارت  ATT کار می کند و بر روی آن قفل شده است.

• پیغام هایی که به مفهوم قفل شبکه ( قفل سیم کارت ) می باشند

  • SIM not valid
  • Insert correct SIM
  • Enter restriction code
  • Invalid SIM
  • SIM restriction failed
  • سیم کارت درست وارد کنید
  • سیم کارت اشتباه
  • سیم کارت نامعتبر
  • کد محدودیت را وارد کنید

نحوه باز کردن قفل شبکه موبایل یا تبلت

قفل شبکه به صورت نرم افزاری بر روی بر روی دستگاه اعمال می شود.برای برداشتن آن 2 راه قانونی و غیر قانونی وجود دارد .

• راه قانونی برداشتن قفل سیم کارت (قفل شبکه)

  • با مراجعه به سایت های آنلاک قانونی یا سایت اپراتور مربوطه می توان با پرداخت هزینه آنلاک دستگاه آن را آنلاک کرد.

• راه غیر قانونی آنلاک سیم کارت

  • برای آنلاک غیرقانونی قفل شبکه دستگاه معمولا از ابزارهایی که هکرها در اختیار ما قرار می دهند استفاده می کنیم . این ابزارها می توانند شامل برنامه های کاربردی یا باکس های نرم افزار باشند.

تا اینجای کار موارد توضیح داده شده به صورت نرم افزاری بود . اکنون به سراغ مهمترین پیغام خطای سیم کارت یعنی Insert SIM یا به فارسی سیم کارت را وارد کنید می رویم که یک ایراد سخت افزاری است.

پیغام Insert SIM – سیم کارت را وارد کنید – سیم کارت شناسایی نشد

نکته!

در حالت عادی این پیغام به کاربر اعلام می کند که سیم کارت بر روی گوشی موبایل و یا تبلت قرار نگرفته است اما گاهی مشتری به ما مراجعه می کند و می گوید با وجود اینکه سیم کارت را بر روی دستگاه گذاشته است، دستگاه آن را شناسایی نمی کند . دقت کنید گاهی مشتری به اشتباه می گوید که دستگاه آنتن دهی ندارد در صورتی که سیم کارت شناسایی نشده است و این دو عیب، کاملا متفاوت هستند و روش تعمیر آنها نیز تفاوت دارد.

مراحل تست و عیب یابی برای رفع مشکل Insert SIM

• بررسی صحیح قرار گرفتن سیم کارت در کانکتور سیم کارت
• بررسی ظاهری کانکتور سیم کارت با مادربرد ( وجود شکستگی، کنده شدن پایه و …)

نمونه ای از شکل ظاهری کانکتور سیم کارت از نوع لحیمی که در آیفون X بکار رفته است

نمونه ای از کانکتور سیم کارت بکار رفته در سامسونگ نوت 8 از نوع فلتی

این نوع کانکتور به سادگی قابل تعویض است

 

• بررسی ارتباط داخلی پایه های اتصال دهنده سیم کارت با پایه های اتصال دهنده کانکتور سیم کارت با برد (در صورت امکان)

برای اینکار مولتی متر را بر روی حالت تست اتصال کوتاه (تست بوق) بگذارید و ارتباطات آن را چک کنید (این کار درکلاس های تعمیر موبایل آموزشگاه بی‌اذیّت عملا توسط کارآموز انجام می شود)

• بررسی قطعات در مسیر سیم کارت با استفاده از شماتیک یا دفترچه سرویس دستگاه

نمونه ای از قطعات در مسیر سیم کارت گوشی موبایل شیائومی

اگر به نقشه بالا که متعلق به گوشی شیائومی است دقت کنید کانکتور سیم کارت با شماره قطعه J1518 مشخص شده است و قطعاتی که در پایین نقشه با شماره فنی ESD5481MUT5G مشخص شده اند همگی قطعات محافظ ESD می باشند . R1200 و R1207 برای تامین ولتاژ DC سیم کارت بکار رفته اند. خرابی هر یک از این قطعات می تواند باعث ایجاد مشکل Isert SIM شود.یادآوری می کنیم که اگر بخواهیم تشخیص دهیم که ایراد از آی سی های ESD است (آی سی های  EMI باید در صورت حذف شدن سیم کشی شوند) کافیست که آی سی ESD مشکوک از از برد جدا کرده و مدار را تست کنیم .احتمال خرابی در آی سی های محافظ بیشتر از دیگر قطعات است.

نمونه ای از قطعات مسیر سیم کارت در نوکیا

شرح پایه های کانکتور سیم کارت

در شماتیک فوق X470 کانکتور سیم کارت است که پایه های آن به شرح ذیل است .

• پایه VSIM – مثبت تغذیه DC سیم کارت
• پایه Clock -پالس همزمانی (کلاک پالس)
• پایه Data – پایه ای است که تبادل اطلاعات بین سیم کارت و مادربرد از طریق این پایه انجام می شود.
• پایه GND – منفی تغذیه DC
• پایه Reset – بازنشانی

آی سی با شماره فنی EMIF03-SIM01 یک آی سی EMI محافظ می باشد.

• بررسی تغذیه سیم کارت

در شماتیک فوق اگر مقاومت ها R1207 و R1200 دچار لحیم مردگی شوند و یا بر اثر آبخوردگی   در پایه های آنها خوردگی ایجاد شود ولتاژ مورد نیاز تغذیه DC سیم کارت فراهم نمی شود و در نتیجه سیم کارت روشن نشده و شناسایی نمی شود .

• بررسی آی سی مدیریت سیم کارت

برای تشخیص آی سی مدیریت سیم کارت مسیر شماتیک را از کانکتور سیم کارت دنبال می کنیم. پس از قطعات محافظ خطوط سیم کارت به هر آی سی ای که متصل شد به آن آی سی آی مدیریت سیم کارت گفته می شود.

 

منابع

تجربیات شخصی مهندس مجتبی بی‌اذیّت

 ETSI TC-SMG Standard

www.att.com

Xiaomi schematic diagram

Nokia Schematic diagram

ifixit online store

ESD5481mut5g data sheet

EMIF03-SIM01 data sheet