نسل سوم چه مزیت‌هایی برای کاربران دارد؟

[مهندس امین فتاحی پور]

این روزها زمزمه عرضه خدمات نسل سوم و چهارم شبکه تلفن همراه توسط اپراتورهای کشور بیشتر به گوش می‌خورد. وزیر ارتباطات در نشست بیست سالگی تلفن همراه از این موضوع خبر داد که تمام اپراتورها می‌توانند از پایان شهریورماه که مصادف با پایان دوران انحصار رایتل است، خدمات نسل 3 و 4 در کشور ارایه کنند.
اگرچه تکلیف نسل 4 به روشنی مجوز نسل 3 نیست ولی به هر حال برای بسیاری از مردم و کاربران تلفن‌همراه این پرسش وجود دارد که با ارتقای نسل شبکه‌های تلفن همراه در کشور که هم اکنون نسل دومی‌محسوب می‌شود، چه تفاوت و مزیت‌هایی ایجاد می‌شود.
به گزارش عصر ارتباط، برای روشن شدن این موضوع باید نگاهی گذرا به نسل‌ فعلی تلفن همراه در کشور داشته باشیم.

** شبکه نسل یکم
نسل۱ (۱G) کوتاه شده عبارت «نسل اول فناوری تلفن بیسیم» است. این استاندارد در سال ۱۹۸۰ مطرح شد و تا هنگام جایگزینی با تلفن‌های دیجیتال نسل۲ ادامه داشت. تفاوت اصلی بین دو سیستم تلفن همراه، نسل۱ و نسل۲ این بود که شبکه‌های نسل۱ از سیگنال‌های رادیویی آنالوگ استفاده می‌کردند در حالی که شبکه‌های نسل۲ از سیگنال‌های رادیویی دیجیتال.

** شبکه نسل دوم
شبکه‌های تلفن قدیمی‌(شبکه‌های سلولی نسل دوم) مانند ‏GSM، که فقط برای انتقال صوت مورد استفاده قرار ‏می‌گیرند، ذاتا دارای تکنولوژی سوییچ مداری هستند. ‏
شبکه‌های نسل 5/2 مانند ‏GPRS، مدل گسترش یافته ‏شبکه‌های نسل2 هستند که از تکنولوژی سوییچ مداری ‏برای انتقال صوت و از سوییچ بسته‌ای برای تبادل دیتا ‏استفاده می‌کنند.
تکنولوژی سوییچ مداری ایجاب می‌کند ‏که کاربران بر مبنای زمان سنجیده شوند نه بر مبنای ‏میزان دیتای انتقال داده شده، چراکه پهنای باند فقط ‏برای کاربر اختصاص داده شده است.
در مقابل، ‏تکنولوژی سوییچ بسته‌ای، پهنای باند را بیشتر مورد ‏استفاده قرار داده و به بسته‌های هر کاربر اجازه ‏رقابت برای بدست آوردن پهنای باند را می‌دهد و ‏کاربرها را بر مبنای میزان دیتای انتقال داده شده، ‏مورد حسابرسی قرار می‌دهد.

** شبکه نسل سوم
كلمه G3 توضيحي براي نسل سوم تكنولوژي ارتباطي سيار (سلولار آنالوگ براي نسل اول و ديجيتال PCS براي نسل دوم) است. شبکه‌های نسل 3 ‏‎(UMTS)‎‏ قصد داشتند مشکلات متعددی که ‏نسل‌های 2 و 5/2 با آن روبرو شده بودند را بر طرف ‏کنند. از جمله این مشکلات می‌توان به سرعت پایین و وجود ‏تکنولوژی‌های ناهمخوان و سازگار ناپذیر‎(TDMA/CDMA) ‎‏ ‏در کشورهای مختلف اشاره کرد.‏
G3 شبكه‌اي با تكنولوژي سلولي است كه علاوه بر تماس‌هاي تلفني و دسترسي به اينترنت پرسرعت واقعي، منطقه وسيعي را هم پوشش مي‌دهد.
عاملي كه باعث تفاوت G3 و سيستم كنوني تلفن همراه است شبكه‌هاي آن‌هاست. شبكه‌هاي G3 حجم بسيار وسيع‌تري از اطلاعات را منتقل مي‌كنند. مانند ارسال ويدیو كليپ، آهنگ‌ها، بازي‌ها و بسياري از اين دست از شخصي به شخص ديگر.
اما بگذارید نگاهی دقیق تر به مزایا و امکانات نسل 3 تلفن همراه داشته باشیم. برخی از این امکانات به این شرح است:
نمايش تصويري و ويدیو كنفرانس
همانطور كه از عنوان مي‌توان تصور كرد، شما در حال صحبت با مخاطبتان مي‌توانيد تصوير زنده او را نيز ببينيد. از اين امكان مي‌شود در ارتباط چند كاربر به صورت ويدیويي يا همان ويدیو‌كنفرانس نيز استفاده كرد.
اينترنت پر سرعت روي موبايل
با استفاده از تكنولوژي G3 مي‌توانيد سرعتي تا 2 مگابايت بر ثانيه براي دسترسي به شبكه (و اينترنت) در حال سكون، يا در حال حركت كند (مثل راه رفتن) سرعتي تا 348 كيلوبيت بر ثانيه و در اتومبيل سرعتي حدود 128 كيلوبيت بر ثانيه داشته باشيد. اين خود تحولي عظيم نسبت به اينترنت در نسل‌هاي قبلي تلفن همراه است.
تماس و ارتباط صوتي
در اين تكنولوژي ارتباط صوتي به تماس تلفني دو كاربر خلاصه نمي‌شود بلكه مي‌توان كنفرانس‌هاي صوتي برگزار كرد يا ايميل و پيغام صوتي نيز ارسال كرد.
انتقال پيام
انتقال پيام‌هاي مختلف از ديگر توانايي‌هاي تكنولوژي G3 است. اينگونه كه شما مي‌توانيد پيام‌هاي چند ‌رسانه‌اي يا MMS ارسال و دريافت كنيد. به‌عنوان مثال شما در ورزشگاه تصوير گل تيم مورد علاقه‌تان را ضبط كرده و در كمتر از چند لحظه به دوست خود در نقطه‌اي ديگر، خارج از ورزشگاه ارسال مي‌کنید. ديگر اينكه مي‌توان انتقال پيام‌هاي الكترونيكي را نيز انجام داد و ضميمه‌هاي آن‌ها را نيز با سرعتي بسيار بالا دانلود كرد.
تشخيص موقعيت جغرافيايي
اين امكان براي كاربر فراهم است كه موقعيت جغرافيايي خود را در هر كجا كه هست تشخيص دهد، فقط كافي است يك نقشه ديجيتال بر روي موبايل خود در اختيار داشته باشد. تصور كنيد براي كسي كه در جايي گم شده و نياز دارد كه بداند كجاست چقدر مي‌تواند مفيد باشد.
چت
همه ما به ارزش امكان چت كردن روي تلفن همراه آگاه هستيم. كاربردي كه پيش‌بيني مي‌شود در كشور ما نيز از محبوبترين امكانات ارايه شده در اين تكنولوژي باشد.
توانمندي‌هاي اين تكنولوژي بسيار بيشتر از موارد ياد شده است که برای مثال می‌توان به موج جديدي از سرگرمي‌ها، بازي‌هاي آنلاين روي تلفن همراه، تبليغات نوين و غیره اشاره کرد.

** نسل 3 و چالش‌های مختلف پیش رو
اما با وجود موجی از نرم‌افزارهای پیام رسان که با نصب روی گوشی و اتصال به اینترنت می‌توان از تمام مزیت‌های ذکر شده در نسل سوم تلفن همراه بدون محدودیت‌های قانونی بهره برد، این چالش جدی و مهم وجود دارد که آیا کاربران همچنان به این نسل احتیاج دارند. چراکه امروز کاربران در بستر مجازی تمام این خدمات را به رایگان در اختیار دارند.
از سوی دیگر ارایه تماس تصویری و اینترنت پرسرعت به کاربران خانگی بر اساس قوانین ممنوع است. از سوی دیگر با توجه به گسترش روزافزون شبکه‌های وای‌فای، وایمکس و ADSL در کشور قیمت استفاده از این خدمات بسیار مقرون به صرفه‌تر از استفاده از اینترنت روی شبکه نسل 3 تمام می‌شود.

** شبکه نسل چهارم
اما در کشور ما همزمان با اعلام واگذاری شبکه نسل 3 اظهاراتی در خصوص ارایه شبکه نسل 4 که با نام LTE نیز در دنیا شناخته می‌شود نیز مطرح است. اما این شبکه چیست و چه تفاوت‌هایی با شبکه نسل 3 دارد.
محمد نصیری یک کارشناس مخابراتی در این باره می‌گوید: مهمترین مزیتی که شبکه‌های G4 به ما ارایه می‌دهند نرخ داده یا data rate با سرعت بسیار است. در ارتباطات موبایل با جابجایی‌های بسیار بالا ، شبکه‌های نسل چهارم می‌توانند سرعتی بالغ بر 100 مگابیت بر ثانیه را ارایه دهند و در شبکه‌های موبایلی که جابجایی آنها کم است یا حتی ثابت هستند این سرعت می‌تواند بالغ بر یک گیگابیت بر ثانیه هم باشد.
به گفته وی در واقع شبکه‌های موبایل نسل چهارم یک انقلاب در تکنولوژی‌های بیسیم محسوب می‌شوند و با دریافت سرویس‌های G4 بیشتر احساس می‌کنید که یک شبکه LAN خریداری کرده‌اید تا یک دستگاه موبایل که قابل هم هست.
به عبارت دیگر G4‌ها می‌توانند تمامی ‌ارتباطات IP را با سرعت بسیار بالایی برای گوشی‌های هوشمند ، تبلت‌ها و هر دستگاه هوشمند قابل حمل فراهم کنند. در بیان تئوری شبکه‌های G4 برای سرویس‌های ارتباطی مبتنی بر IP سرعتی بیشتر از شبکه‌های کابلی و DSL را ارایه می‌دهند
با یک بررسی ساده و مقایسه بین شبکه‌های G4 و شبکه‌های اینترنت DSL متوجه می‌شوید که سرعت شبکه‌های موبایل نسل چهارم از ADSL و ADSL2 و حتی ADSL2+ هم بیشتر است.
زمانیکه شبکه‌های نسل چهارم یا همان G4‌ها به شبکه‌های تلفن همراه امروزی متصل شوند و سرعت حداقلی ارتباط شما چیزی برابر یا 54 مگابیت بر ثانیه شد، شما تقریبا تمامی ‌نرم‌افزارهای اینترنتی را که می‌توانید روی کامپیوتر منزل خود نصب و استفاده کنید را با سرعتی بهتر از اینترنت خانگی استفاده خواهید کرد.
برای مثال شما براحتی می‌توانید از سرویس‌هایی مثل اسکایپ ، یوتیوب و تلوزیون‌های آنلاین اینترنتی در گوشی خود براحتی استفاده کنید و ارتباطات Voip بسیار با کیفیتی را تجربه کنید. زمانیکه ارتباطات VOIP شما با استفاده از این شبکه‌ها ایجاد شود و شما بهترین کیفیت صدا به همراه تصویر و ارسال عکس و فایل ویدیو و انواع و اقسام ارتباطات را به صورت همزمان تجربه کردید مطمئن باشید که زمان مرگ استفاده از تلفن‌های همراه نسل گذشته رسیده است.
شبکه‌های G4 همانطور که عنوان شد علاوه بر سرعت 100 مگابیت بر ثانیه برای کاربران موبایل و 1 گیگابیت بر ثانیه برای کاربران ثابت در پی این است که بهترین سرویس را برای سرویس‌های Roaming خود ارایه دهد.

** شبکه نسل پنجم
كارشناسان معتقدند بعد از وضع استانداردهاي نسل پنجم ايجاد و راه اندازي شبكه‌هاي مخابراتي بر اين اساس تا سال 2020 به طول خواهد انجاميد.
در واقع مي توان گفت هر يك دهه شاهد تغيير اساسي در شبكه‌هاي مخابراتي و از راه رسيدن نسل جديدي از شبكه‌ها هستيم كه از امكانات و توانمندي‌هاي خاصي برخوردارند.
انتظار مي رود در شبكه‌هاي نسل پنجم سرعت آپلود و دانلود از مرز يك گيگابيت در ثانيه بگذرد. اين رقم در شبكه‌هاي نسل چهارم معادل 100 مگابيت در ثانيه تعريف شده است.
اين رقم كه بسيار سريع تر از سرعت تبادل ديتا از طريق شبكه‌هاي اينترنت فعلي در بسياري از كشورهاي جهان است دسترسي به تمامي خدماتي را كه فعلا تنها از طريق شبكه اينترنت در دسترس است را ممكن مي كند كه از جمله آنها مي توان به خدمات پيشرفته ويديويي مانند ويديو كنفرانس، تماشاي هزاران شبكه تلويزيوني ماهواره اي و اينترنتي با كيفيت عالي، بهره مندي از سرويس‌هاي چندرسانه اي آموزش الكترونيك، بارگذاري دهها گيگابايت اطلاعات در عرض چند دقيقه و … اشاره كرد.
بد نيست بدانيد كه سرعت تبادل ديتا در شبكه‌هاي مخابراتي با رشد بسياري سريعي مواجه بوده است. اين رقم در شبكه‌هاي نسل اول تنها 1.2 كيلوبيت در ثانيه بود كه در شبكه‌هاي نسل دوم به 9.6 كيلوبيت در ثانيه و در شبكه‌هاي نسل سوم به 384 كيلوبيت در ثانيه و سپس بيش از دو مگابيت در ثانيه افزايش يافت. اين رقم در شبكه‌هاي نسل چهارم 100 مگابيت در ثانيه بود و در شبكه‌هاي نسل پنجم هم به يك گيگابيت در ثانيه خواهد رسيد.
بايد توجه داشت كه سازگاري اين استاندارد با IPv6 يا پروتكل اينترنتي نسخه 6 يكي از مهم ترين مزاياي آن محسوب مي شود.
در حالي كه راه اندازي شبكه‌هاي نسل پنجم در اكثر نقاط جهان تنها در مرحله مطالعاتي است، كره اي‌ها در اين زمينه وارد مراحل اجرايي هم شده اند. اين كشور در سال 2008 حدود 58 ميليون دلار را به توسعه فناوري‌هاي نسل چهارم و پنجم تلفن همراه اختصاص داد. قرار است كره در سال 2012 شاهد راه اندازي چنين شبكه‌هايي باشد.

** جایگاه ایران در دنیا
مهرماه سال گذشته بود که وحید صدوقی مدیرعامل همراه اول اعلام کرد، در سال ۷۳ با همت مهندس غرضی، ایران در بین ۱۶ کشور منطقه، چهارمین کشور و در جهان بیست و پنجمین کشور بود که نسل ۲ را ارایه می کرد.
وی گفت: در سال گذشته (91) که رایتل سرویس خود را ارایه کرد، یکصد و هشتاد و پنجمین کشور دنیا و چهاردهمین کشور منطقه بودیم که نسل سوم را ارایه کردیم البته برای کمتر از یک درصد مردم. اکنون نسل ۴ در ۹۰ کشور جهان و ۹ کشور منطقه راه اندازی شده است. اگر در پایان سال ۹۳ بتوانیم نسل‌های بالاتر را ارایه کنیم، این عدد بیشتر خواهد شد.
ورود ایران به فناوری نسل سوم در حالی از سوی اپراتورهای نسل دوم، روزشماری می‌شود که هم‌اکنون 80درصد جمعیت جهان تحت پوشش تلفن همراه قرار دارد و 7 میلیارد کاربر از تلفن همراه و 2 میلیارد کاربر از اینترنت موبایل در سراسر جهان استفاده می‌کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ازای هر یکهزار کاربر باند پهن، 80 شغل جدید ایجاد می‌شود و هر 10 درصد رشد باند پهن یک درصد رشد GDP درپی دارد.
همچنین پیش‌بینی آینده حاکی ازآن است که تا سه سال دیگر تعداد تلفن‌های همراه در جهان به بیش از 9 میلیارد و 700 میلیون می‌رسد که از این تعداد 5 میلیارد و 100 میلیون آن فناوری باند پهن خواهد بود؛ همچنین تعداد موبایل‌های نسل چهارم حدود 920 میلیون پیش‌بینی می‌شود.
پیش از این موسسه تحقیقاتی اینفورما پیش‌بینی کرده بود که تعداد مشترکان فعال فناوری نسل سوم موبایل در ایران تا پایان سال 2014 به بیش از 30 میلیون نفر می‌رسد که باید دید در ماه‌های پایانی سال 2014 میلادی، اپراتورهای موبایل می‌توانند به این هدف دست یابند یا خیر.
منابع:
ویکی‌پدیا
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
خبرگزاری فارس
خبرگزاری مهر
خبرگزاری ایسنا
gsm.itpro.ir

[نویسنده]

نوشته‌ها